یادم هست 17 سال پیش که کار با نرم افزار پریمیر رو شروع کردم و در مسیر تدوینگر شدن قدم گذاشتم، اکثر افراد فامیل در زمان شنیدن شغل من متوجه کار من نمیشدن و کلمه تدوین چیست رو از زبون اون‌ها زیاد می‌شنیدم. اما واقعا تدوین چیه؟ تدوینگر کیه و اهمیت یک تدوینگر در ساخت هر فیلمی چقدر هست؟
تدوین چیست؟
تدوین آخرین مرحله از ساخت یک فیلم هست. بعد از تمام مراحل فیلم که شامل ایده پردازی تا استوری برد و تصویربرداری و… هست. در نهایت اون فیلم هایی که سر صحنه گرفته شده در یک اتاقی در گوشه ای از دنیا روی یک سیستم کپی میشه و یک نفر مسئول چیدن این فیلم ها کنار هم هست.
این شخص باید تمام فیلم‌ها رو ببینه، مورد بررسی قرار بده، بهترین هر صحنه رو انتخاب کنه و در نهایت با کنار هم چیدن اون‌ها حس یک فیلم رو بدست بیاره. به این کار میگیم تدوین و به کسی که این کار رو انجام میده میگیم تدوینگر
مهمترین قسمت تدوین چیست؟
شاید در ظاهر تدوین و کارش خیلی ساده به نظر برسه ولی اصلا اینطور نیست. گاهی برای تدوین یک فیلم سینمایی، 6 الی 10 ماه تدوینگر هر روز جلو سیستم خودش میشینه و با دقت زیاد قطعات فیلم رو کنار هم قرار میده.
اما چرا کنار هم قرار دادن این صحنه ها تا این حد حساس و زمانبر هست؟ در تدوین فیلم‌های درجه یک دنیا، کار اصلی تدوینگر کنار هم گذاشتن فیلم ها نیست بلکه ایجاد حس در فیلم هایی هست که حسی ندارند! بله فیلم های خام یا فیلم هایی که سر تصویربرداری گرفته میشه معمولا به خودی خود معنا و حس خاصی ندارن، این تدوینگر هست که با کنار هم قرار دادن اونا باعث ایجاد حس در فیلم میشه. این تدوینگر هست که باعث میشه بیننده درگیر فیلم بشه، زمانش رو پای فیلم بذاره و گاهی تا آخر عمر صحنه‌های فیلم رو در ذهن خودش داشته باشه و اون‌ها رو مرور کنه.
تدوینگر خوب میتونه همون فیلم های خام رو به یک فیلم عالی تبدیل کنه و البته تدوینگر بد میتونه دقیقا همون فیلم های خام رو به یک فیلم ضعیف و بد تبدیل کنه. پس کار تدوینگر خیلی مهم هست. حتی اگر الان هنوز متوجه نشده باشی که سختی کار تدوینگر چیه 😊
تدوینگر کیست؟
به کسی که فیلم های خام رو کنار هم میذاره و اصطلاحا فاین کات میزنه تدوینگر میگیم. گاهی تدوینگر برای کنار هم قراردادن دو صحنه کنار هم ساعت‌ها فکر میکنه تا اولا متوجه بشه جای درست این پلان دقیقا اینجا هست یا نه و دوما متوجه بشه زمان دقیق پلان درست هست یا نه ثانیا…
در اصل سختی کار تدوینگر پیدا کردن زمان دقیق یک پلان و محل قرار گیری اون هست. شاید با خودت بگی اینها که در فیلم نامه مشخص هست و وظیفه کارگردان هست این موارد. بله درست میگی ولی دقت کن که تدوینگر هم کارگردان دوم هر فیلمی هست و برای همین کاری که تدوینگر میکنه دقیقا همون کاری هست که کارگردان میکنه.فرض کن یک فیلم دو کارگردان داره. یک نفر در همه مراحل و یک نفر که بعد از تصویربرداری به کار اضافه میشه.
فکر کنم تا الان جواب سوال تدوینگر کیست رو متوجه شدی. که البته اگر متوجه نشدی خیلی به خودت سخت نگیر چون واقعا درک دقیق یک تدوینگر خیلی سخت هست. مخصوصا اینکه بگیم چقدر کارش مهمه.
چجوری به یک تدوینگر تبدیل بشیم؟
همونجوری که گفتم تدوینگر کارگردان دوم هر فیلمی هست. در نتیجه یک تدوینگر باید هرآن چیزی که کاگردان بلد هست رو بلد باشه. تدوینگر باید بدونه بازیگری خوب و بد چیه، باید بدونه موزیک و خوب و بد چیه، تدوینگر باید بدونه طراحی صحنه خوب و بد چجوری و هر آن چیزی که مربوط به ساخت یک فیلم میشه. چرا باید اینها رو بدونه؟
چون اگر متوجه بد بودن یک موضوع بشه، میتونه با ترفندهایی که در اصول تدوین فیلم وجود داره، اون موضوع ضعیف رو پوشش بده واگر ببینه یک موضوعی خیلی خوب از کار در اومده، میتونه با قوانینی که در تدوین وجود داره، اون موضوع رو پررنگ تر کنه.
در نتیجه برای اینکه یک تدوینگر خوب بشیم فقط نباید کار با نرم افزار خاصی رو یاد گرفت. همیشه گفتم و بازم میگم که یادگیری نرم افزار تدوین 5 درصد ماجرا هست و 95 درصد ماجرای تدوینگر شدن به اصول تدوین فیلم برمی‌گرده.
حالا که متوجه شدی تدوین چیست ، تدوینگر کیه و کارش دقیقا چیه، با من با تا بهت بگم از کجا بفهمی یک فیلم تدوین خوبی داره یا نه.
تفاوت بین خوب و بد بودن تدوین چیست؟
برای اینکه متوجه بشیم یک فیلم تدوین خوبی داره یا نه یک تست خیلی ساده وجود داره.
اگر فیلمی رو با اشتیاق تا انتها دیدی و در نهایت با خودت گفتی مگه این فیلم تدوین هم داشت یا بگی این فیلم که تدوین خاصی نداشت، بدون اون تدوین عالی هست و تدوینگر کارش رو به درستی انجام داده. اما اگر فیلمی رو دیدی و با خودت گفتی عجب تدوینی داشت، اون تدوینگر اصلا کارش خوب نبوده!!!
البته این موضوع فقط در زمانی صحت داره که تو یه عنوان یک فرد معمولی فیلم رو نگاه میکنی. قطعا اگر منتقد سینما باشی یا کسی که در زمینه فیلم سازی حرفه‌ای هست. قضیه کاملا متفاوت میشه.
اما به چه صورت تدوین یک فیلم رو قضاوت میکنیم؟
برای جواب این سوال کمی به عقب میریم و به این نکته دقت میکنیم که هدف از ساخت یک فیلم چه چیزی هست؟ طبیعتا هر فیلم اصولی در دنیا به جهت درگیر کردن ذهن مخاطب و در نهایت تغییر یا ایجاد یک حس و فکر خاص در مخاطب هست.
خب اگر با همین فرضیه مراحل ساخت یک فیلم رو نگاه کنیم، میبینیم که هیچ چیزی جز موضوع فیلم نباید در ذهن مخاطب نقش ببینده، یعنی مخاطب نباید توجهش به نوع فیلم برداری یا بازی یا تدوین یا هر چیز دیگه‌ای جلب بشه، بلکه باید کاملا و بدون هیچ گونه حواس پرتی فقط به موضوع فیلم و داستان اون نگاه کنه.
اگر در این بین موضوع خاصی توجه مخاطب رو بیشتر جلب کرد. فرضا نوع تصویربرداری یا تدوین یا بازیگری و… می‌تونیم متوجه بشیم که اون بازیگر یا تدوینگر یا تصویربردار به جای تمرکز بخشی مخاطب روی داستان اصلی به دنیا تمرکز بخشیدن مخاطب روی کار خودش هست و نه هیچ چیز دیگه. یعنی فیلم رو فدا کرده تا خودش دیده بشه. در نیتجه اینجا کل کار بهم ریخته و فیلم شاکله اصلی خودش رو از دست داده.
طبیعتا تدوینگر هم از این قاعده مستثنی نیست و نباید با افکت‌های زیاد یا کارهای عجیب و قریب توجه مخاطب رو از هدف اصلی دور کنه و به تدوین برگردونه.( متاسفانه این موضوع رو امروزه خیلی میبینیم. خیلی از تدوینگرها با افکت‌های زیاد فقط خودشون رو به رخ میکشن و واقعا مخاطب از هدف اصلی فیلم دور میشه). در نهایت کار همین موضوع تموم نمیشه و تدوینگر باید کاری کنه به اصطلاح ریتم فیلم عال دربیاد و مخاطب تا انتهای فیلم رو نگاه کنه و به هیچ عنوان از پای فیلم بلند نشه یا اون رو رد نکنه.
امیدوارم به جواب سوال خودت که تدوین چیست رسیده باشی. سعی کردم اطلاعاتی بیش از تدوین چیست رو بهت بگم. اگر علاقه به تدوین و تدوینگر شدن داری حتما به صفحات دیگه سایت من سر بزن و با پشتیبانی تماس بگیر تا بتونیم به صورت کامل راهنماییت کنیم و در این مسیر زیبا قدم بذاری
