تدوین آخرین مرحله از ساخت هر فیلمی هست و به تدوینگر کارگردان دوم فیلم میگن. اما چرا تدوین فیلم اینقدر مهمه و اصلا قدرت تدوین در هر فیلم چقدر هست؟ آیا میشه با تدوین، یک فیلم معمولی یا خوب رو به یک فیلم عالی تبدیل کرد؟ یا از اون طرف میشه یک فیلم عالی رو با تدوین ضعیف به یک فیلم معمولی یا صرفا یک فیلم خوب تبدیل کرد یا خیر؟ برای فهم دقیق قدرت تدوین با من همراه باش…
تاریخچه تدوین فیلم
تاریخچه تدوین فیلم برمیگرده به حدود 100 سال پیش جایی که فیلم سازی به تازگی بوجود آمده بود ولی تدوینی به این شکل وجود نداشت. برادران لومیر به عنوان اولین فیلم سازهای دنیا، هر صحنه جالبی که به نظرشون می‌اومد رو تصویربرداری میکردن و به عنوان یک فیلم به نمایش در می‌آوردن. این کار باعث سرگرم شدن مردم و البته کسب درآمد میشد. اما با گذشت زمان و درک تاثیر فیلم و سینما روی مغز بشر، فیلم سازها، زمان و انرژی بیشتری برای فیلم نامه‌های خودشون میذاشتن و این موضوع باعث میشد فیلم ها تنها از یک پلان خاص در بیاد و تبدیل به فیلم های چند پلان و سکانس بشه. اما هنوز کسی از قدرت تدوین خبر نداشت و تدوین به عنوان یک شغل زنانه ( در آن زمان با توجه به اینکه خیاطی رو خانم ها انجام میدادن و تدوین فیلم هم شباهت زیادی به خیاطی داشت! به اون شغل زنانه می‌گفتن) در نظر گرفته میشد و تدوینگر تنها یک اپراتور بود که نگاتیوها رو دقیقا اونجوری که کارگردان مد نظر داشت کنار هم قرار میداد.
اما در ادامه قضیه عوض شد و فیلم سازها متوجه شدن تدوینگر چقدر میتونه روی فیلم اثر گذار باشه. با قدرت تدوین آشنا شدن و به معجزه تدوین پی بردن.
قدرت تدوین دقیقا چیه؟
وقتی پای صحبت تدوینگرهای بزرگ ایران و دنیا می‌شینیم متوجه میشیم که همه خاطرات مشترکی دارن از فیلم‌هایی که خوب نبوده ولی تونستن اون فیلم رو به یک فیلم عالی تبدیل کنن. فیلمی که در عین ناباوری جایزه‌های بزرگی به دست آورده. خود من هم از این مثال‌ها زیاد دارم. فیلم ها یا مستندهایی که شاید راش‌های عالی نداشته ولی به یک خروجی عالی رسیدم.
من حدود سال 88 کلاس‌های استاد حسن حسن دوست رو شرکت کردم. تدوینگری که تا اون زمان حدود 30 سال از عمر خودش رو صرف تدوین فیلم کرده بود و تنها خاطراتش برای ما درس‌های بزرگی داشت. در یکی از تجربه های کاری خودش از فیلمی صحبت کردم که بازیگر اون با وجود معروف بودن اصلا خوب بازی نکرده بود و یک تنه فیلم رو از بین برده بود! ( از آوردن اسم فیلم و بازیگر معذور هستم چون قول دادم که به کسی نگم) حسندوست بعد از دیدن راش‌ها متوجه بد بودن فیلم میشه ولی تدوین فیلم رو قبول میکنه. بعد از اون شخصیت زن در فیلم عوض میشه. زنی که همیشه با داد و فریاد حق خودش رو می‌گرفته و… در فیلم تبدیل به زنی گوشه گیر و مظلوم میشه. دقت کنید که تصویربرداری مجدد انجام نشده و همه چیز در تدوین اتفاق افتاده. تدوین تدوینگر باعث میشه اون فیلم نه تنها در جشنواره‌های مختلف ایرانی و خارجی جایزه بیاره بلکه اون بازیگر زن در جشنواره فجر اون سال، جایزه بهترین بازیگر زن رو میگیره!!!
حالا دیگه خودت ببین قدرت تدوین چقدر هست.
آیا هر فیلمی رو میشه با قدرت تدوین درستش کرد؟
طبیعتا و مطلقا خیر. آخرش ما باید راش 50 درصد خوب داشته باشیم تا بتونیم به 80 یا 90 درصد خوب تبدیلش کنیم. تا یک حدی قدرت تدوین این اجازه رو به ما میده که تاثیرگذاری فیلم رو بالا ببریم . از یک جایی به بعد دیگه کاری از تدوینگر بر نمیاد و باید تصاویر از اول گرفته بشه. اما به جرات میگم اگر تا حدی راش‌ها مناسب باشه میشه خروجی های بسیار عالی به دست آورد و قدرت تدوین رو به رخ همه کشید و البته خودمونم لذت بالایی ببریم ازش.
در کل تو به عنوان تدوینگر با استفاده از قدرت تدوین میتونی فیلم های خودت رو حداقل 30 تا 50 درصد بهتر کنی.
چجوری به قدرت تدوین دست پیدا کنیم؟
فقط با این سه راه میشه قدرت تدوین رو فعال کرد:
- یادگیری اصول
- یادگیری اصول
- یادگیری اصول
فقط همین سه راه وجود داره! هیچ راهی جز یادگیری اصول نداری. برای رسیدن به یک تدوین خوب باید اصول تدوین رو یادبگیری. تو هرچی هم نرم افزارهای مختلف رو یادبگیری و با افکت‌های مختلف کار کنی. تا زمانی که اصول تدوین رو یادنگیری تنها یک اپراتور هستی ولی اگر ابزارهای ابتدایی هر نرم افزاری از تدوین رو بلد باشی و البته اصول تدوین رو یادبگیری قطعا میتونی یک فیلم اصولی و درست رو تدوین کنی و روی مخاطب خودت تاثیر بذاری. وقتی بتونی تاثیرگذار باشی روی مخاطب خودت، یعنی کار خودت رو درست انجام دادی و میتونی به خودت بابت این موضوع افتخار کنی.
از کجا بفهمیم یک فیلم از قدرت تدوین بهره برده
اگر به عنوان یک مخاطب عام یک ویدیو رو با دل و جون تا آخر نگاه کردی و در انتها به خودت گفتی اصلا این فیلم تدوین خاصی نداشت و کاری نکرده بود، بدون اتفاقا بهترین تدوین ممکن رو زده و کارش خیلی خوب بوده و البته قطعا از قدرت تدوین به درستی بهره برده. هرچی تو به عنوان مخاطب کمتر حس کنی که فیلمی تدوین داره و انگار همه چیز به خودی خود درست هست، بیشتر اون تدوین اصولی هست و بیشتر تدوینگر از قدرت تدوین استفاده کرده. در نتیجه اگر به دنبال کار حرفه ای سینمایی هستی، زمان و انرژی بذار و اصول تدوین رو حرفه ای و درست یاد بگیر.
چجوری اصول تدوین رو یاد بگیرم؟
برای یادگیری اصول تدوین فیلم دو راه داری:
اول اینکه ده‌ها کتاب مختلف بخونی و ساعت‌ها فیلم مختلف ببینی و بررسی کنی. سال‌ها تدوین های مختلف بزنی و از هر کدوم یک تجربه جدید به دست بیاری تا در نهایت به یک تدوینگر حرفه‌ای تبدیل بشی.
این راه هزینه خاصی شاید به ظاهر نداشته باشیه ولی قطعا زمان بسیار زیادی میبره و تو باید عمرت رو صرف کنی تا شاید ده سال دیگه به اصول تدوین فیلم برسی یا به اون نزدیک بشی.
راه دومی که وجود داره، آموزش دیدن هست. اینکه آموزش افراد مختلف رو ببینی و راهی که شاید بقیه توی ده سال رفتن رو تو توی یک پکیج بری. البته قطعا نمیشه همه چیز رو توی یک پکیج آموزش داد. تجربه چیزی نیست که بشه به این راحتی ها انتقال داد. مخصوصا اصول تدوین فیلم که کاملا مربوط به ناخودآگاه تو میشه و تو باید ناخودآگاهت رو آماده کنی برای اینکه به اصول تدوین فیلم برسی.
اما میشه با دیدن پکیج‌های مختلف، اصول رو تا حد زیادی یادبگیری و چندین سال خودت رو جلو بندازی. من خودم واقعا دوست داشتم زمانی که شروع به یادگیری تدوین کردم پکیج هایی برای این کار وجود داشت ولی متاسفانه نبود. برای همین هر کدوم از اصول تدوین فیلم رو جاهای مختلف و با صرف زمان و البته هزینه زیاد یاد گرفتم. گاهی برای یادگیری یک نکته حتی کوچیک مجبور بودم ساعت‌ها در اتوبوس های بین شهری باشم تا در فلان سمینار یا دورهمی شرکت کنم و نکاتی رو یاد بگیرم.
اما امروز برای تو همه چیز اماده هست. بدون در نظر گرفتن اینکه دوره رازهای یک تدوینگر برای خودم هست. به جرات میگم با دیدن این دوره چندین سال جلو می افتی و مطالبی که من هر کدومش رو از کتاب‌ها، تجربه‌ها و افراد مختلف یاد گرفتم تو به یک باره به دست میاری و در نهایت ازش لذت میبری.
پیشنهاد من به تو این هست که اطلاعات دوره رازهای یک تدوینگر و البته فرم فیلم رو داخل همین سایت ببینی. قسمت‌های رایگانش رو دقیق بررسی کنی و اگر تونستی باهاش ارتباط بگیری، اون ها رو تهیه کنی.
هر سوالی هم در مورد دوره داشتی با پشتیبانی سایت تماس بگیر، در اولین فرصت راهنماییت می‌کنیم.
با استفاده از قدرت تدوین، مخاطبت رو شگفت زده کن…
