فرم فیلم یکی از مهمترین خصیصه‌های یک فیلم خوب یا بد است. اگر فرم به درستی اجرا شود، فیلم هم تاثیر گذاری خوبی داره و اگر فرم فیلم اشتباه باشه، نه تنها تاثیر گذاری نخواهیم داشت بلکه مخاطب احتمالا تا انتهای ویدیو رو مشاهده نمیکنه. پس آموزش فرم فیلم یکی از مهمترین مباحث برای هر کارگردان، تدوینگر و فیلم سازی است.
فرم فیلم چیه؟
برای فهم این موضوع یکی از اطرافیانت رو در نظر بگیر و به حرکات و رفتارهای اون دقت کن. بعد از مدتی متوجه میشی که این شخص، یک سری حرکات تکرار شونده داره که در اصل همون رفتارها، شخصیت اون رو تشکیل میده. ممکنه یک نفر کلا زندگی آروم و پر تفکری داشته باشه. ممکنه یک نفر خیلی پر تکاپو و فعال باشه و به اصطلاح روی زمین بند نشه. یک نفر دیگه با وجود انرژی بالا کم تحرک هست و بیشتر به فکر کردن و انجام کارهای عملی میپردازه و…
تمام این افراد یک فرمی رو توی زندگیشون دارن که باعث میشه ما با اونها ارتباط بگیریم یا ارتباط نگیریم. نکته مهمی اینجاست که اگر شخصی به نظر ما بد اخلاق باشد ولی هر روز به یک شکل باشد، بیشتر قابل اعتماد است نسبت به کسی که نسبتا خوش اخلاق هست ولی به یک شکل خاص زندگی نمیکند و گاهی بدون دلیل بیشتر خوش اخلاق و گاهی بدون دلیل بد اخلاق هست.
در نتیجه برای اعتماد کردن به یک شخص نیاز به یک مدل زندگی کردن یا فرم زندگی خاص از شخص داریم. همه این مثال‌ها روز زدم تا به این نکته برسیم که فیلم هم به همین صورت هست. اگر هر قسمت از فیلم یک ساز بزنه و یکدست نباشه یعنی فیلم از فرم مشخصی پیروی نمیکنه و مخاطب به فیلم و محتوای اون اعتماد نمیکنه و در نهایت تاثیر گذار نخواهد بود.
اما اگر فیلم از فرم مشخصی پیروی کنه، فیلم بیشتر قابل اعتماد هست. البته اینجا کار تمام نمیشه و ما باید فرم دقیقی رو برای فیلم خودمون انتخاب کنیم نه یک فرم اشتباه. در نتیجه همچنان همراه من باش تا بهت بگم چجوری یک فرم دقیق رو میشه به دست آورد.
چجوری فرم فیلم رو بدست بیاریم؟
تنها از یک فرم پیروی کردن یک فیلم کافی نیست بلکه باید موارد دیگه‌ای رو هم مد نظر قرار بدیم. که یکی از مهمترینش انتخاب فرم درست و دقیق هست.
برگردیم به مثال خودمون. تو فرض کن به یک تعمیرگاه مراجعه میکنی و قصد داری وسیله نقلیه خودت رو تعمیر کنی. وقتی به تعمیرکار میرسی، اون شخص رو با کت و شلوار و بسیار آراسته مشاهده میکنی. که البته بسیار تمیز هست و به این راحتی ها حاضر نیست دست به چیزی بزنه! اینجا تو متوجه میشی که فرم زندگی این شخص مثل یک تعمیرکار نیست و احتمال اینکه به اون اعتماد کنی بسیار بسیار کم میشه. یا در مثالی دیگه اگر تو قصد سفر با هواپیما رو داشته باشی. اگر خلبان با لباس پزشکی جلو تو ظاهر بشه و یک عینک ته استکانی هم داشته باشه. تو قطعا حس بدی میگیری و احتمال خیلی قوی پرواز خودت رو کنسل میکنی.
در نتیجه اشخاص با توجه به مهارتشون باید فرم همون مهارت رو در زندگی روزانه خودشون داشته باشن. در فیلم هم به همینطور هست. اگر ما فیلمی سرشار از استرس میسازیم یا فیلمی که قراره داخلش ماجراجویی باشه یا یک فیلم درام یا هر چیز دیگه، به شدت نیاز داریم که فرم دقیقی رو در تک تک لحظات داشته باشیم.
فرم طراحی صحنه و لباس با فرم تصویربرداری و قاب بندی با فرم بازیگرها و… باید در یک راستا باشه و همگی به سمت یک فرم و یک هدف در حرکت باشند.
آموزش فرم فیلم
مطالب فرم فیلم هیچ وقت تمام شدنی نیست چرا که به ناخودآگاه ما مربوط میشه. هر روز بشر موارد جدیدی رو ازش کشف میکنه و از اون موارد استفاده میکنه. جالبه بدونی بسیاری از قوانینی که از صد سال پیش در سینما در حال اجرا بود، اکنون دلیل اون کشف شده و در این مدت بشر با وجود استفاده و تاثیرگیری از این قوانین دلیل علمی اون رو بهش پی نبرده بود.
برای اینکه ما آموزش فرم فیلم رو به درستی درک کنیم و متوجه بشیم. اول باید با ساختار چشم و مغز بشر آشنا بشیم. این موضوع به ما کمک میکنه تا دلیل بسیاری از قوانین موجود در سینما رو متوجه بشیم. بعد از ساختار چشم و مغز به این موضوع پی میبریم که تصاویر در مغز ما چگونه آنالیز میشه و دقیقا چه اتفاقی می افته
در نتیجه در ساخت تصاویر، به ما کمک بزرگی میکنه. علاوه بر این موارد، تو باید با مثال های زیاد فرم فیلم رو یادبگیری. یکی از نقص های بزرگی که در کتاب ها وجود داره، نمایش عکس به جای فیلم هست. به همین دلیل حس دقیقی که تو باید بعد از خواندن کتاب داشته باشی رو شاید کامل به دست نیاری.
ویژگی های دوره آموزش فرم:
من دوره ای رو آماده کردم به نام مبانی فرم فیلم، در این دوره با بیش از 100 مثال کاربردی و دقیق سعی کردم آموزش فرم فیلم رو به راحتترین شکل به تو انتقال بدم تا بیشترین تاثیر رو از دوره داشته باشی.
در این دوره فیلم های ایرانی خارجی، سینمایی و تبلیغاتی رو مورد بررسی قرار دادم. از جمله فیلم هایی که بیشتر مورد بررسی قرار گرفته، فیلم فهرست شیندلر و سرگیجه هیچکاک هست که تو متوجه میشی که چرا ما به عنوان مخاطب تا این حد درگیر این فیلم ها میشیم و چرا میتونن اینقدر روی ما تاثیر بذارن و ما را چند ساعت پای فیلم بنشانند.
از دیگر ویژگی های دوره مبانی فرم فیلم، ضبط با کیفیت صدا و تصویر هست که برای این کار از دوربین و وسایل صدای حرفه‌ای استفاده شده تا تو بدون کوچکترین دغدغه ای، کاملا مطالب رو درک کنی و مباحث به عمق وجودت بره.
در دوره مبانی فرم فیلم به چه مطالبی بیان شده؟
- نحوه بررسی پیام‌های تصویری در چشم و مغر، اینکه ما چگونه به تصاویر نگاه می‌کنیم، چه مطالبی در ذهن ما در روز مرور میشه و در هنگام مواجه با فیلم و عکس های مخلتف، چه مراحلی طی میشه تا معنای تصویر رو متوجه بشیم.
- فیکسیشن و ساکاد در چشم چیه. چه کاربردی داره و چجوری معانی رو در ذهن ما می‌سازن.
- اصول دقیق قاب بندی
- خطوط فرضی در تصاویر
- نسبت تصویر ۱.۸۵:۱ ، تاثیر این قاب، شناسایی قاب در هر لحظه و…
- آنالیز تصاویر تبلیغاتی و سینمایی متفاوت. نحوه نگاه ما به آن‌ها و تاثیری که هر عکس روی ناخودآگاه ما می‌گذارد.
- پرسپکتیو و تاثیر و معانی آن
- تاثیر خطوط عکس روی ناخودآگاه
- تشریح تغییرات قوانین ذهنی ما در طول زمان، قوانینی که ثابت مانده اند وخواهند ماند و تغییراتی که به مرور تغییر کردند.
- نحوه ایجاد معانی متفاوت در صحنه‌ها
- توضیح ریتم فیلم
- توضیح فرم فیلم به همراه مثال‌های زیاد
- هندسه فیلم
- تشریح میزانسن، تدوین، ساختار و…
- سازماندهی عنصر برتر در فیلم، تاثیر عنصر برتر در سینما و عکس‌ها
- روش‌های مشخص کردن عنصر برتر برای بیننده
و…
در انتها به تو یادآور میشم که اگر به دنبال ساخت فیلم هستی یا دوست داری بدونی فیلم های بزرگ دنیا چجوری روی تو تاثیر میذارن، حتما فرم فیلم رو آموزش ببین. شگفتی های بزرگی رو درک خواهی کرد. شگفتی هایی که تا اکنون جلو تو بودند ولی متوجه اونها نمیشدی.
