جلوه کولشوف

جلوه کولشوف چیست؟

جلوه کولشوف (Kuleshov Effect) یک آزمایش سینمایی بود که توسط لوف کولشوف انجام شد. لوف کولشوف یک فیلم کوتاه را به صورتی تدوین کرد که در آن، بعد از هر بار نشان دادن نمای نزدیک چهره یک مرد صامت (ایوان ماسوکین)، تصاویری از یک کودک مرده در تابوت، یک کاسه سوپ و یک زن نمایش داده می­‌شد.

مخاطبانی که این فیلم را تماشا کرده بودند، معتقد بودند که حالت صورت بازیگر در هر بار متفاوت است و احساسات متفاوتی را انتقال می­‌دهد. تفسیر مخاطبان از حالت چهره بازیگر برای هر کدام از تصاویر بدین­‌گونه بود: احساس اندوه برای تصویر کودک مرده، احساس گرسنگی برای تصویر بشقاب سوپ و احساس میل شهوت برای تصویر زن. در صورتی که تصویر چهره مرد در هر سه فیلم، یکسان بود. چگونه بینندگان فیلم، این احساس­‌ها را از چهره­‌ای یکسان برداشت می­‌کردند؟ می­‌توان احساس مخاطب را به تصویری که بعد از تصویر چهره بازیگر نشان داده می­‌شود، نسبت داد.

کولشوف با انجام این آزمایش، تاثیرگذار بودن ویرایش فیلم را به نمایش گذاشت.

نتیجه این آزمایش را بدین­‌گونه می­‌توان بیان کرد که بینندگان، واکنش­‌های احساسی خود را توسط صحنه­‌ای از تصاویر به دست می‌­آورند و سپس این واکنش­‌های احساسی را به بازیگر نسبت می­‌دهند و چهره بدون احساس بازیگر را با احساسات خود، تصور می­‌کنند. کولشوف معتقد بود که این جلوه در طول مونتاژ (به معنای تدوین)، باید مبنای سینما باشد و لزوم در نظر گرفتن مونتاژ را به عنوان ابزار اصلی هنر سینما ثابت کرد.

از نظر کولشوف، سینما متشکل از قطعاتی مجزا و مونتاژ این قطعات است. مونتاژ این عناصر که در واقعیت، مجزا هستند. بنابرین محتوای تصاویر در یک فیلم مهم نیستند، بلکه ترکیب آن­‌ها دارای اهمیت است.